Veganisme is meer dan alleen aardig voor dieren zijn.
Het zou ook de oplossing voor een groot aantal milieu- en gezondheidsproblemen kunnen worden. Dat aspect wordt nog te weinig naar voren gebracht door de veganistische beweging.
De groeiende welvaart en bevolking, de snel toenemende problemen met milieu-, natuur en klimaat zouden het weleens noodzakelijk kunnen maken dat veganisme op grote schaal gepractiseerd wordt en een belangrijk onderdeel wordt van een duurzaam landbouw-, milieu- en natuurbeleid, aannemend dat veganistische landbouw tevens biologisch plaatsvindt.
Helaas is de huidige trend dat welvaartsgroei tot een nog snellere consumptiegroei van vlees en zuivel leidt. De afgelopen 50 jaar verdubbelde de wereldbevolking, maar vervijfvoudigde de vleesconsumptie. Tot 2020 wordt een verdere verdubbeling voorzien. Dit gaat gepaard met een enorme uitbreiding van landbouwgronden voor de productie van veevoer, ten koste van de steeds schaarsere natuur.
Veganistische landbouw produceert uiteraard alleen plantaardige producten en maakt geen gebruik van dierlijke mesttoffen. De ecologische versie ervan gebruikt ook geen bestrijdingsmiddelen.
De huidige zgn. conventionele landbouw is vooral gericht op de productie van zuivel en vlees. Daarvoor zijn niet alleen veel schaarse grondstoffen nodig, ook leidt dit tot tal van ernstige milieu- en gezondheidsproblemen.
De productie van zuivel- en vleesproducten vergt veel meer grondstoffen dan de productie van alleen plantaardige landbouwproducten:
. WATER: 5 – 30 maal zoveel als voor graan en peulvruchten
. ENERGIE: 50 – 100 maal zoveel
. KUNSTMEST & BESTRIJDINGSMIDDELEN
Ook veroorzaakt de productie van zuivel en vlees grote milieu- en natuurproblemen, vooral door het grootschalige gebruik van kunstmest en biociden, denk aan eutrofiering van natuurgebieden en oppervlaktewateren met fosfor en stikstof, het uitsterven van vele planten- en diersoorten.
Indien er wereldwijd geen vlees.meer gegeten zou worden, zou er een landbouwgebied ter grootte van heel Europa, tot aan de Oeral, vrijkomen.
Hoe dit kan? Momenteel wordt 50 procent van de wereldgraanproductie, circa 75 procent van de sojaoogst en circa 90% van de visvangst [als vismeel], voor de productie van veevoer gebruikt. Het is logisch dat wanneer al dit graan en soja rechtstreeks door mensen wordt geconsumeerd, er een groot deel van de landbouwgronden overbodig wordt.
Die gronden kunnen dan als natuurgebieden ingericht worden en/of kunnen ze bebost worden.
GEZONDHEIDSPROBLEMEN
Daarnaast zijn er grote risico’s voor de gezondheid:
. het gebruik van biociden veroorzaakt vele slachtoffers, zowel mensen als dieren
. het overstappen van dierziekten op de mens [denk aan vogelgriep, SARS, enz.]
. het continue gebruik van antibiotica in veevoeders leidt tot toenemende resistentie
van micro-organismen zodat ziekten moeilijk of niet bestreden kunnen worden.
. Het gebruik van vlees en zuivel is niet bevorderlijk voor de menselijke gezondheid,
denk aan verhoging van het cholesterolgehalte & accumulatie van giftige stoffen.
Als we ons realiseren dat de conventionele landbouw vrijwel overal ter wereld zwaar wordt gesubsidieerd, alleen in de EU al met circa 50 miljard Euro per jaar, wereldwijd oplopend tot honderden miljarden dollars, dan moeten we helaas concluderen dat de veganistische landbouw, ondanks de enorme voordelen, wordt achtergesteld bij de conventionele landbouw. Sterker nog, we kunnen rustig aannemen dat 95% van de landbouwbeleidspersonen er nog nooit van gehoord heeft en er op zijn best lacherig over doet.
Dat moet veranderen, we moeten onze stem luid en duidelijk laten horen, in samenwerking met de milieu-, natuur- en duurzame energieorganisaties.
Met name wil ik samenwerking met de permacultuurbeweging bepleiten, ook een kleine en nog marginale club. Daarover wellicht wat uitgebreider een andere keer. Hier wou ik het laten bij de omschrijving dat permacultuur een vorm van landbouw is die zoveel mogelijk lijkt op een natuurlijk ecosystem, maar dan met planten en bomen die eetbare producten produceren. Dus een walnoot in plaats van een eik en een appelboom ipv een berk. Grondbewerking wordt tot een minimum beperkt, ter bevordering van de bodemgezondheid .
Samen moeten we meer invloed veroveren op het landbouwbeleid, in de EU en wereldwijd. Anders kunnen we alleen maar een grote ecologische crisis verwachten en hongersnoden: vlees en zuivel voor de rijken, honger voor de armen.
De voornaamste negatieve invloeden van vlees- en zuivelproductie samengevat:
. Grootschalige aantasting dierenrechten
. Verlies biodiversiteit
. Verder verlies natuurgebieden
. Milieuvervuiling door gebruik kunstmest en biociden
. Vermindering bodemvruchtbaarheid
. Veroorzaking waterschaarste
. Bijdrage klimaatverandering. door hoog energiegebruik en methaan uitstoot door vee & rijstbouw
. Gezondheidsproblemen
Mijn hoop is dat er hier en elders mede-veganisten zijn die zich hier ook voor willen inzetten. Natuurlijk sta ik open voor op- en aanmerkingen.
Enkele bronnen:
. Intermediair, “Vals Vlees”. 03.03.05, p.41,42
. New Scientist, “How we make food cost the earth”. 05.03.05, p.17
. Nature, “Nitrogen study fertilizes fears of pollution”. 24.02.05, p.791
. Trouw, 30.10.04
. Mens en Wetenschap, Jan. ’05.
.Tudge, C.” So shall we reap, Global benefits of eating less meat”. Penguin pocket
. New Scientist, “Green your diet”, 171205
